Czym jest integracja sensoryczna i jaki ma wpływ na rozwój dziecka?


Integracja sensoryczna, jest terminem opisującym proces scalania przez układ nerwowy wrażeń zmysłowych odbieranych przez ciało, umożliwiający organizmowi odpowiednie reagowanie. 1

Zmysły dostarczają nam informacji, których potrzebujemy, by funkcjonować. Pierwszym zadaniem zmysłów jest pomóc nam przetrwać. Drugim- po zapewnieniu nam bezpieczeństwa- pomóc nauczyć się, jak być aktywnymi, kreatywnymi istotami. Zmysły dostarczają informacji z zewnątrz ( dotyk, wzrok, słuch, smak, węch), jak i z wewnątrz (zmysł przedsionkowy- ucho wewnętrzne, proprioceptywny – mięśnie i stawy, interocepcja- narządy wewnętrzne,).
Jak wynika z teorii i założeń integracji sensorycznej rozwój m.in. zdolności uczenia się, mowy, percepcji słuchowej, wzrokowej, koordynacji ruchowej, poczucia bezpieczeństwa grawitacyjnego, sfery emocjonalnej u dzieci związany jest z rozwojem sensomotorycznym. Zgadzam się z twierdzeniem twórczyni metody, dr Ayres, która zaznacza, że uczenie się jest funkcją układu
nerwowego. „Ponad 80 % układu nerwowego zaangażowane jest w przetwarzanie bądź organizowanie sensorycznych informacji wejściowych co sprawia, że mózg jest przede wszystkim urządzeniem przetwarzania sensorycznego”. 2

Im bardziej układy sensoryczne ze sobą współpracują, tym lepiej odbywa się proces nauki. Mózg funkcjonuje jako jedna całość. Każda cześć układu nerwowego ma do wypełnienia określone zadania, ale jednocześnie jest zależna i współzależna od innych. Uczenie się jet funkcją wszystkich czynności układu nerwowego i całościowego działania mózgu. 3

Ayres podkreśla znaczenie układów dotykowego  (informacje płynące ze skóry), przedsionkowego ( zwanego zmysłem równowagi) i proprioceptywnego ( czucie głębokie, czyli czucie własnego ciała), które umożliwiają poczucie siebie w świecie. Te trzy zmysły, mają fundamentalne znaczenie dla funkcjonowania i prawidłowego rozwoju dziecka. Kiedy działają sprawnie, dziecko kieruje swoje oczy, uszy i uwagę na świat. 4

Ich prawidłowa integracja wraz z układem smaku i węchu stanowi podstawę funkcjonowania zmysłów wyższego rzędu czyli wzroku, słuchu oraz złożonych umiejętności. 5


1V. Maas, Uczenie się przez zmysły, Gdańsk 2016, Wydawnictwo Harmonia, s.18
2A.Jean Ayres, Dziecko a integracja sensoryczna, Gdańsk 2016, Wydawnictwo Harmonia, s.41
3V. Maas, Uczenie się przez zmysły, Gdańsk 2016, Wydawnictwo Harmonia, s.33
4C. S Kranowitz, Niezgrane dziecko. Zaburzenia przetwarzania sensorycznego- diagnoza i postępowanie, Gdańsk
2012, Wydawnicwto Harmonia, s.67
5B. Odowska – Szlachcic, N. Górka- Pik, Strategie sensoryczne w jedzeniu i mówieniu, Gdańsk 2020, Wydawnictwo
Harmonia, s. 48